Pagpili sa Binhi ug Barayti
Naggamit ug kalidad nga binhi
sa rekomendadong barayti
Ang paggamit ug kalidad nga binhi makahatag ug 5-10% dugang sa ani kay kini:
- gamay lang ang sagol nga binhi sa mga sagbot o uban nga tanum o barayti;
- luwas sa mga dangan ug sakit gikan sa binhi (seed-borne pests and diseases); ug
- naay 85% germination rate.
Hinumduman:
- Ang paggamit niini nagakinahanglan sa ubos nga seeding rate ug moresulta sa palareho ug himsog nga mga semilya.
- Ang pare-pareho nga pagtubo sa mga semilya nagapasayon sa mga bulohaton sa pag-establisar sa tanum ug sa pag-ani.
- Ang mga himsog nga semilya nagasiguro pud ug mas maayong pagtubag sa tanum sa gihatag nga abono ug mas resistensyado sa mga dangan.
- Ang pagtaas sa ani mas masiguro kon ang gigamit nga barayti rekomendado na sa kondisyon sa lugar.
PAGSUTA KEY CHECK
Ang binhi pwede nga sertipikado sa National Seed Quality Control Services (NSQCS) gipamatud-an sa usa ka tag nga nakatahi sa sako o gikan sa masaligan nga mga sources sama sa PhilRice o accredited seed growers. Kon ang binhi gikan sa mag-uuma o giani gikan sa certified seeds, kinahanglan kini nakapasa sa germination test.
Ang barayti kinahanglan: 1) angay sa kondisyon sa lugar (naay irigasyon, rainfed, saline-prone, ug uban pa) nga rekomendado sa PhilRice o sa opisina sa Agrikultura sa lugar; 2) nagatubag sa nagapabilin nga problema sa lokal; 3) o barayti nga nakita na nga mayo sa lugar sulod sa dili moubos sa duha ka seasons sa adaptability trial (ang mga resulta sa mga adaptability trials sa probinsya o mga LSTD trials pwede gamiton).
REKOMENDASYON ARON MAKAB-OT ANG KEY CHECK
- Pagpalit ug binhi sa mga miyembro sa National Rice Seed Production Network (SeedNet)
- Kon walay accredited seed growers sa lokalidad, magkuha ug binhi sa mga masaligang kakuhaan, (pananglitan, mga mag-uuma nga naay parehas o uniform ang pagtubo sa humay), o magpadaghan ug kaugalingong kalidad nga binhi sa tamang paagi, hilabi na sa pagkuha sa mga sagol o roguing. Apan, sigurohon nga makahimo ug seed germination test para masiguro ang kalidad. Kinahanglan dili moubos sa 85% ang germination rate.
- Kon ang barayti wala pa nasulayan sa lugar, magpili base sa rekomendadong kondisyon o environment ug sa cropping season. Pagkahuman, magbuhat ug trial sa lokalidad sa dili moubos sa duha ka seasons. Sundon ang tama nga mga lakang sa paghimo ug adaptability trials.
- Sa ting-ulan o wet season, ikonsidera ang mga nga dangan nga kasagarang moatake sa lugar ug ang pagkadagdag ug pagpanghapa nga kinaiya sa barayti. Sa ting-ilinit o dry season, ikonsidera ang hybrid nga mga barayti kay kini sila mas maayo ang tubo kung dry season.
- Sa mga lugar nga rainfed, ang mga mag-uuma kasagarang mogamit ug irrigated lowland nga mga barayti kay walay makuhaan ug rainfed varieties. Ginarekomenda nga pillion ug una ang mga barayti nga alang sa rainfed nga lugar. Ikonsidera pud ang mga tradisyonal o mga barayti nga ginagamit sa region alang sa rainfed nga lugar.
- Ang mga mag-uuma kasagarang mogamit ug mga bag-ong barayti sa pagtoo nga kini nagasiguro ug mas taas nga abot. Apan, ang usa ka barayti gigawas dili lamang tungod sa taas nga abot. Kini pwede nga gigawas tungod sa taas nga kalidad sa lugas o resistensya sa dangan. Mao nga, importante nga mahibaloan ang kinaiya sa mga barayti, ug labi na, ang paghimo sa mga adaptability trials.
